Er kunnen diverse redenen zijn voor het spaken van een wiel voor een fiets of bromfiets. Voor mij was dit de slechte achteras van de Kreidler Flory van mijn vrouw, waar ik nog een gloednieuwe as op het schap had liggen.
Je kunt dit spaken natuurlijk laten doen, maar ik heb er voor gekozen om dit zelf aan te pakken, maar dan wel op mijn manier, met beperkte middelen.
Mogelijk zijn er nog betere manieren om dit klusje voor elkaar te krijgen. Lezers van dit artikel kunnen en mogen dan ook best wel een toevoeging op dit onderwerp maken.
Het aanbrengen van de spaken:
- plaats als eerste de 18 spaken in de naaf, die van de buitenzijde naar binnen lopen (deze spaken hebben een bochtje minder dan 90 graden (tip van Ben))
- steek de spaken op de juiste plaats in de velg en schroef ze vast
- steek vervolgens de laatste 18 spaken (met de sterkere bocht) van binnenuit naar buiten en schroef ze na het steken ook vast
Alle spaken dienen even ver te worden aangeschroefd (b.v. tot aan het einde van de schroefdraad).
Het geheel zal nog niet goed op spanning zijn, de as kan nog enigszins worden bewogen t.o.v. de velg.
Het verloop van de spaken dient wel goed te zijn, het andere wiel kan hierbij als voorbeeld dienen.
Voor het kunnen werken aan het wiel heb ik een verstelbare vork gemaakt van 2 kokerprofieltjes met een draadstang voor het op afstand stellen voor de naafbreedte.
Als extra hulpmiddel voor het uitrichten, gebruik ik een constructie van enkele stripjes metaal met een lager (met een stukje fietsband) dat tegen de velg loopt. De zijdelingse beweging van de velg wordt door de schaarconstructie vergroot weergegeven aan de bovenzijde van de “wijzer”. Bij deze wijzer kan een streepje worden geplaatst op de meest linker en rechter uitslag en vervolgens kan een streepje in het midden worden gezet, dat als richtpunt kan gelden.
Werkwijze voor het richten:
- draai alle nippels een halve slag (te beginnen bij de opening voor het ventiel), totdat het wiel een beetje stabiel wordt
- plaats de schaarconstructie en ook een plankje aan de onderzijde
- span de spaken stuk voor stuk ietsje aan (nabij het lagertje) en probeer naar het middelste streepje toe te werken (beginnend bij de opening voor het ventiel)
- herhaal dit een aantal keren, waarbij telkens de het middelste streepje en ook de onderzijde moet worden bezien.
Uiteindelijk moeten alle spaken goed op spanning zijn, de horizontale uitslag van de velg kan minder dan 0,5 mm zijn en de onderzijde dient ook netjes te zijn.
Waar de velg gelast is zal het nooit helemaal goed kunnen zijn, maar verder lijkt dit een goede manier om toch zelf een wiel te spaken.
Martin
