De krachtbron van onze Kreidler is een 2-taktmotor. Hoe werkt nou zo’n motor ?
Van waar de naam 2-takt motor? Welnu een 2-takt motor heeft 2 slagen (1 x neergaande slag van de zuiger en 1 x opgaande slag van de zuiger) In deze twee slagen vindt het volledige arbeidsproces plaats.
Het inlaat/uitlaat en compressie/decompressie proces wordt met de zuiger gestuurd. Dwz alle poorten worden door de stand van de zuiger in de cillinder geopend en gesloten
Dit in tegenstelling tot een 4-takt motor waarin het volledige arbeidsproces plaatsvindt in 4 slagen – Inlaatslag – Compressieslag – Arbeidsslag – Uitlaatslag. Bij deze motor wordt het openen en sluiten van poorten geregeld door kleppen met een nokkenas.
Motoronderdelen: Figuur 1
Bougie
Dit is een electrisch onderdeel welke het mengsel van lucht en benzine dat van de carburateur afkomstig is tot onbranding brengt.
Zuiger-drijfstang-krukas.
De zuiger zorgt samen met de drijfstang en de krukas voor het overbrengen van de kracht (die bij ontbranding van het mengsel onstaat) over te brengen op de versnellingsbak – ketting – en tenslotte op het achterwiel.
De zuiger zorgt er ook voor dat op het juiste tijdstip de inlaatpoort (van de carburateur) de uitlaatpoort (naar de uitlaat) en de spoelpoort (verbindingskanaal carter-cillinder) worden geopend en gesloten.
De krukas is voorzien van ,,contra gewichten,, (krukwangen) om de kracht van het op en neergaan van de zuiger in ballans te houden en om de zuiger door het BDP en het ODP heen te helpen
Cilinder
Deze zorgt ervoor dat de zuiger een rechte (liniaire) beweging kan maken. Hij bezit ook een aantal poorten (inlaat-uitlaat en spoelpoort).
De combinatie van de zuiger en de cilinder is het hart van de motor.
Het is zeer belangrijk dat de zuiger en de cillinder zuiver op elkaar passen.
Een te ruime passing (zuiger – cillinder) heeft compressieverlies tot gevolg
Met een te strakke passing loop je de kans dat de zuiger in de cilinder vastloopt
Inlaat
Hierdoor gaat het mengsel naar het carter naar binnen
Uitlaat
Hierdoor gaat het verbrande mengsel uit de cillinder naar de uitlaat
Spoelpoort
Dit is een verbinding tussen het carter en de cillinder.
De functie hiervan komt verderop in het verhaal aan de orde
Carter
Dit een ruimte waarin de krukas met krukwangen ronddraait.
Het carter dient ook als een soort voorraad ruimte voor het mengsel dat van de carburateur afkomstig is en later door de spoelpoort naar de cillinder gaat
Enige gebruikte termen
Mengsel: Dit is het mengsel van lucht, benzine en olie.
BDP:]Bovenste Dode Punt. De zuiger staat maximaal bovenin de cilinder, hij gaat niet
verder naar boven als hij van onderen komt.
ODP: Onderste Dode Punt. De zuiger staat maximaal onderin de cilinder, hij gaat niet
verder naar onderen als hij van boven komt.
Compressie: Betekent samendrukken (In dit geval van het mengsel)
Decompressie: Betekent ontspannen (In dit geval de ontbranding van het mengsel)
Passing: Betekend speling
Werking:
We gaan uit van het ontstekingsmoment Figuur 2
Figuur 2 Ontsteking
De eerste aanzet om de motor aan de het draaien te krijgen wordt gegeven door het aantrappen
De motor (krukas) draait in de richting van de pijl (Dit geld voor alle volgende figuren dus met de klok mee)
Vlak voor de zuiger in het BDP is vindt de ontsteking plaats en het mengsel onbrandt.
Door de kracht van de ontbranding wordt de zuiger naar beneden geduwd
Figuur 3 Arbeidslag
Na de ontsteking wordt de zuiger dus met kracht naar beneden gedrukt Dit is de kracht die de krukas doet ronddraaien
Het mengsel dat zich onder de zuiger bevind in het carter wordt gecomprimeerd omdat het carter een afgesloten geheel is Hoe het mengsel hier terecht is gekomen komt volgt in figuur 7
Wanneer de stuiger naar beneden gaat, zie je dat op een bepaald moment de uitlaatpoort opend en de inlaat poort sluit.
Figuur 4 Uitlaatpoort opent inlaatpoort sluit
Hier opent de uitlaatpoort. Het verbrande mengsel treed door de uitlaat poort naar de uitlaat
Figuur 5 Onderste dode punt
Op een gegeven moment bereikt de zuiger het ODP De uitlaatpoort is nu volledig open en ook het spoelkanaal is nu geopend. Het verse mengsel dat uit het carter komt en onder druk staat (fig 3) stroomt nu via het spoelkanaal de cilinder in.
Figuur 6 Spoelpoort sluit
De zuiger is door het ODP heen en sluit de spoelpoort af
Een klein beetje van het verse mengsel gaat nog met de uitlaatgassen mee naar buiten. Dit is een heel groot nadeel van de tweetakt motor. Je gooit ongebruikt vers mengsel weg (niet goed voor het milieu en de portomonnee)
Figuur-7 Inlaat vers mengsel en compressie.
Om het mengsel een betere ontbranding te geven wordt het gecomprimeerd zodra de uitlaatpoort gesloten is
Wanneer de uitlaatpoort gesloten is wordt de inlaatpoort geopend.
Door dat de zuiger naar boven gaat ontstaat er een vacuüm (onderdruk) in het carter Door dit vacuüm wordt er vers mengsel via de inlaat poort vanaf de carburateur naar binnen gezogen.
Het mengsel bevat ook olie. Deze olie heeft tot doel de krukaslagers (waarmee de krukas is gelagerd in het carter) biggend lager (Engels voor het lager waarmee de drijfstang op de krukas draait) en ook het smallend lager (Engels voor het lager waarop de drijfstang op de zuigerpen draait) te smeren. Tevens slaat er olie neer op de cilinderwand onder de zuiger om deze te smeren
Op een gegeven moment komt deze olie ook in de cilinder boven de zuiger en verbrand. Hierdoor ontstaat de rook die een 2-takt motor meestal uitblaast. Ook niet bepaald milieuvriendelijk.
Wanneer nu de zuiger weer bovenin staat volgt weer de ontsteking (fig. 1)
Dit het gehele proces van figuur 1 t/m 7 kan zeer snel achter elkaar verlopen.
Als een motor 15000 omw. per minuut maakt wil zeggen dat dit proces 15000 keer per minuut plaats vind. Ofte wel 15000/60 = 250 x per seconde!!!.
Hopelijk is het nu iets duidelijker geworden hoe het 2-takt systeem van je Kreidler motor werkt